Alkisah neng panjeronan Pulau Bali, ana siji desa sing
subur lan makmur. Sawah lan tegale sanuli menehake panen sing berlimpah. Neng
desa kesebut tinggal sawong petani nduwe jeneng pak Jurna lan bojone. Dekne
kabeh mengenke pakoleh panen parine luwih akeh saka nang pakoleh panen
sadurunge. "Hem, sabecike nang musim tandur pari saiki iki awake dhewe
berkaul," usul pak Jurna nang bojone. "Berkaul apa, pak?" sahut
Bu Jurna. "Begini, nek pakoleh panen pari mengko ningkat awake dhewe gawe
siji tumpeng sega gedhe, ujar pak Jurna kebak harap. Embok Jurna setuju.
Jebulna pakoleh panen pari pak Jurna ningkat. Padha
karo kaul sing wis diucapkan, bacut terus pak Jurna lan bojone nggawe siji
tumpeng sega gedhe. Kajaba kuwi dianakne pesta pangan lan ombe. Ning pak Jurna
lan bojone durung puas karo pakoleh panen sing dekne kabeh saka. Dekne kabeh
pengen berkaul meneh dimusim pari ikine. "saiki awake dhewe berkaul meneh.
Nek pakoleh panen pari mengko luwih ningkat, awake dhewe arep nggawe telu
tumpeng sega gedhe-gedhe," ujar pak Jurna sing didukung bojone. Dekne
kabeh pun pengen ngenekake pesta sing luwih meriah daripada pesta sadurunge.
Jebulna bener-bener kedadean. Pakoleh panen pari luwih ningkat meneh. Pak Jurna lan bojone cepet nglakoni kaulnya. Sakanggonan turah panen ditukokake kewan ingon-ingon saka pak Jurna. Ning dekne kabeh isih durung puas. Pak Jurna lan bojone berkaul meneh arep nggawe lima tumpeng gedhe nek pakoleh panen lan ingon-ingone dadi luwih akeh. Panen ikine melimpah ruah lan ingon-ingone tambah akeh. "mubarang anugerah saka Sang Dewata, apa sing awake dhewe mit kedadeyan," ucap pak Jurna warata.
Neng mubarang esuk sing cerah, pak Juran lunga menyang sawah. Sak-uga tiba neng pinggir palemahan sawahan, dheweke ndeleng samubarang sing aneh. "Onggokan lemah sagedhe catu?" takone jero ati. "pangrasaku onggokan lemah iki kemarin durung ana," gumam pak Juran karo ngeling-eling. Waca uga cerito rakyat aji saka lan artine.
Jebulna bener-bener kedadean. Pakoleh panen pari luwih ningkat meneh. Pak Jurna lan bojone cepet nglakoni kaulnya. Sakanggonan turah panen ditukokake kewan ingon-ingon saka pak Jurna. Ning dekne kabeh isih durung puas. Pak Jurna lan bojone berkaul meneh arep nggawe lima tumpeng gedhe nek pakoleh panen lan ingon-ingone dadi luwih akeh. Panen ikine melimpah ruah lan ingon-ingone tambah akeh. "mubarang anugerah saka Sang Dewata, apa sing awake dhewe mit kedadeyan," ucap pak Jurna warata.
Neng mubarang esuk sing cerah, pak Juran lunga menyang sawah. Sak-uga tiba neng pinggir palemahan sawahan, dheweke ndeleng samubarang sing aneh. "Onggokan lemah sagedhe catu?" takone jero ati. "pangrasaku onggokan lemah iki kemarin durung ana," gumam pak Juran karo ngeling-eling. Waca uga cerito rakyat aji saka lan artine.
Catu yaiku piranti penakar beras saka tempurung
kambil. Sakwise deleng onggokan lemah kuwi, pak Jurna cepet mbanjurke dalan
ngepung sawahe. Sakwise kuwi, dheweke mulih menyang omah. Setibanya neng omah,
pak Jurna nyritani nang bojone babagan apa sing dideloke mau. Dheweke cepet
ngusulake ben nggawe catu sega kaya sing didelok neng sawah. Embok Jurna
mendukung rencana bojone.
Kelanjutan cerkak bahasa jawa asal usul bukit catu "Begini, pak. Awake dhewe gawe beberapa catu sega. Karo ngono, panenan awake dhewe arep berlimpah ruah, dadine bisa ngluwihi panenan wong liya," usul Bu Jurna.
Pakoleh panen berlimpah ruah. Lumbung pari kebak. Para tangga pak Jurna takjub ndeleng pakoleh panen sing tiada bandinge kuwi. "pak Jurna kuwi petani ulung," tembung sawong lanang separo baya marang kanca-kancane. "dudu petani ulung ning petani beruntung," timpal salah siji kancane karo ngesem. Pak Jurna lan bojone nggawe beberapa catu sega.
Pesta pora cepet dianakne meriah banget. Beberapa catu sega cepet digawa menyang panggon siji catu sing ngrupa onggokan lemah ana. Ning, pak Jurna kaget banget ndeleng catu kesebut nambah gedhe.
"becik, aku arep nggawe catu sega kaya catu lemah sing tambah gedhe iki," tekad pak Jurna bernada sombong. Pak Jurna cepet mulih menyang omah lan ngongkonke bojone ben nggawe siji catu sega sing luwih gedhe.
Kelanjutan cerkak bahasa jawa asal usul bukit catu "Begini, pak. Awake dhewe gawe beberapa catu sega. Karo ngono, panenan awake dhewe arep berlimpah ruah, dadine bisa ngluwihi panenan wong liya," usul Bu Jurna.
Pakoleh panen berlimpah ruah. Lumbung pari kebak. Para tangga pak Jurna takjub ndeleng pakoleh panen sing tiada bandinge kuwi. "pak Jurna kuwi petani ulung," tembung sawong lanang separo baya marang kanca-kancane. "dudu petani ulung ning petani beruntung," timpal salah siji kancane karo ngesem. Pak Jurna lan bojone nggawe beberapa catu sega.
Pesta pora cepet dianakne meriah banget. Beberapa catu sega cepet digawa menyang panggon siji catu sing ngrupa onggokan lemah ana. Ning, pak Jurna kaget banget ndeleng catu kesebut nambah gedhe.
"becik, aku arep nggawe catu sega kaya catu lemah sing tambah gedhe iki," tekad pak Jurna bernada sombong. Pak Jurna cepet mulih menyang omah lan ngongkonke bojone ben nggawe siji catu sega sing luwih gedhe.
Siji catu sega sing dipangarah wis
jaga digawa menyang sawah. Karo bersenandung lan diiringi gemerciknya banyu
sawah, pak Jurna nggawa catu sega gedhe. Ning sakwise tiba dipanggon, pak Jurna
terperanjat.
"Astaga! Catu tambah gedhe lan dhuwur!" pekiknya. "ora apaa. Aku isih nduweni simpanan beras sing bisa digawe sagedhe catu iki," ujar pak Jurna dhuwur ati. Ngonoa sing kedadean. Saben pak Jurna nggawe catu sega luwih gedhe, onggokan lemah sing ngrupa catu nambah gedhe lan tambah dhuwur. Suwe kesuwen catu lemah kesebut dadi siji bukit.
Pak Jurna lan bojone pasrah. Dekne kabeh wis ora saguh meneh nggawe catu sega. Bacut terus apa sing kedadean? Pak Jurna tiba miskin amarga ulah lan kesombongannya dhewe. Akhire, onggokan lemah sing wis ngowah dadi bukit kuwi dijenengi Bukit Catu. Demikian cerkak bahasa jawa asal usul bukit catu semoga bermanfaat.
"Astaga! Catu tambah gedhe lan dhuwur!" pekiknya. "ora apaa. Aku isih nduweni simpanan beras sing bisa digawe sagedhe catu iki," ujar pak Jurna dhuwur ati. Ngonoa sing kedadean. Saben pak Jurna nggawe catu sega luwih gedhe, onggokan lemah sing ngrupa catu nambah gedhe lan tambah dhuwur. Suwe kesuwen catu lemah kesebut dadi siji bukit.
Pak Jurna lan bojone pasrah. Dekne kabeh wis ora saguh meneh nggawe catu sega. Bacut terus apa sing kedadean? Pak Jurna tiba miskin amarga ulah lan kesombongannya dhewe. Akhire, onggokan lemah sing wis ngowah dadi bukit kuwi dijenengi Bukit Catu. Demikian cerkak bahasa jawa asal usul bukit catu semoga bermanfaat.
0 komentar:
Posting Komentar